In de coronacrisis is het nogmaals duidelijk geworden dat een goed klimaat in lokalen essentieel is voor onze gezondheid. Hoe ontwerp je een schoolgebouw met een laag een laag energieverbruik en een goede akoestiek?
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft het Programma van Eisen (PvE) Frisse Scholen 2021 opgesteld. Deze handreiking helpt schoolbesturen en gemeenten bij de verbouw en/of nieuwbouw van een schoolgebouw. Deze versie sluit aan bij de eisen van het Bouwbesluit op 1 januari 2021.
In deze blog concentreren wij ons op de eisen ten aanzien van akoestiek die zijn opgenomen in het PvE. Voor ieder thema zijn er drie niveaus vastgesteld:
- Klasse C (voldoende)
- Klasse B (goed)
- Klasse A (uitmuntend)
Waarbij klasse C het basisniveau is waar ten minste aan moet worden voldaan volgens het bouwbesluit, welke zijn aangevuld met relevante punten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. Klasse B en A zijn aanvullend op klasse C, waarbij het PvE te gebruiken is als een menukaart. De overheid adviseert de opdrachtgevers om in geval van nieuwbouw en ingrijpende renovatie voor Klasse B te kiezen.
PvE frisse scholen geluid
Op bladzijde 27-29 kan men kiezen uit het ‘menu’ voor geluid. De verschillende onderwerpen zijn:
- Geluidwering van de gevel
- Installatiegeluid
- Ruimteakoestiek
- Luchtgeluidisolatie
- Contactgeluidisolatie
Wij geven een korte samenvatting van Klasse C zodat je een idee hebt van het minimale niveau dat wordt vereist. De eisen zijn verwoord als streefwaarden. De akoestisch adviseur kan het ontwerp toetsen aan de streefwaarden met metingen en een akoestisch rekenmodel. Het advies van de akoestisch adviseur wordt vertaald naar een werkomschrijving voor het bestek. De benodigde akoestische voorzieningen verschillen per situatie, het is dus niet mogelijk om het bestek tussen verschillende projecten/ruimten te kopiëren in de hoop dat daarmee aan de eis wordt voldaan.
Samenvatting PvE geluid
Voor de geluidswering van de gevel zijn eisen opgesteld zodat het stoorgeluidniveau in de school tot een minimum worden beperkt. De minimale geluidswering (GA) is 20 dB, wanneer hogere geluidniveaus optreden aan de buitenzijde van de gevel dient deze verminderd te worden met 33 dB. Metingen worden uitgevoerd volgens NEN 5077 met eventuele luchtroosters geopend.
Voorbeeld: geluid op buitenzijde gevel door langsrijdend verkeer = 56 dB(A) – 33 dB = 23 dB(A)
De geluidswering van de gevel GA = >23 dB.
De kans is groot dat er een nieuwe luchtbehandelingsinstallatie opgenomen is in het plan om te voldoen aan de eisen voor luchtverversing in de lokalen. Het geluidniveau in de lokalen ten gevolge van alle installaties (LI;A) is maximaal 35 dB. De beoordeling vindt plaats conform NEN 5077 of BRL 8010.
De eis voor de nagalmtijd in een ingericht leslokaal (T30) is maximaal 0.8 s. Als toelichting schrijven de auteurs dat het toepassen van een geluidsabsorberend plafond en/of een geluidsabsorberende wandafwerking noodzakelijk zijn. Wij zijn van mening dat de nagalmtijd een belangrijke ontwerpeis is. Aanvullend bepalen wij in een leslokaal de speech transmission index (STI), deze index geeft een waarde tussen de 0 (geen informatie komt over) en de 1 (alle informatie komt over). Voor een leslokaal adviseren wij een STI aan te houden tussen de 0.75 en de 1. Dit is essentieel voor leerlingen en studenten om de les goed te kunnen volgen. Het is aangetoond dat met een lage STI de schoolprestaties van studenten achteruitgaan. Dit begint bij kinderen die achter in de klas zitten. Julian Treasure vat het in onderstaande TED-talk mooi samen, een ‘must see’ voor iedereen die zich afvraagt wat de noodzaak is van integraal ontwerpen.
Ten slotte zijn er nog eisen gesteld aan de luchtgeluidisolatie (DnT;A) en contactgeluidisolatie (LnT;A) voor verschillende ruimtes in het gebouw onderling. Zoals tussen leslokalen, sanitair en technische ruimtes. Deze worden volgens NEN 5077 bepaald. Wij zouden voor lokalen waar hogere geluidniveaus worden geproduceerd een extra eis opnemen. Zoals bij gymzalen, aula en muzieklokalen waar afwijkende activiteiten plaatsvinden waarbij hogere geluidniveaus in aangrenzende lokalen mogelijk zijn.
Leave a Reply